Gluten mide ve bağırsak kanalı yoluyla sindirimi kolay olan bir protein çeşitidir. Fakat gluten bazı bireylerin bağırsak sisteminde hassasiyet yaratabilir ve sindirilemeyebilir. Şişkinlik, hazımsızlık, baş ağrısı ve gaz şikayeti gibi sağlık problemeleri yaşanabilir. Glutenin sindirilememesi durumu ise Çölyak hastalığı olarak tanımlanır. Çölyakta glutenin ince bağırsağın zarlarına olumsuz etkileri vardır. Daha sonra oluşan bu zarar besinlerin emilimini de olumsuz etkiler.
Sağlık problemlerinin yaşanmaması ve besin maddelerinden vücudunun yararlanabilmesi için bağırsak hassasiyeti bulunan kişilerin beslenmesinden gluten içeren besinler çıkartılmalıdır ve glutensiz beslenme planı oluşturulmalıdır. Semptomlar geçene ve bu sağlık sorunları tekrarlamayana kadar glutensiz beslenme uygulanmalıdır.
GLUTEN İÇEREN BESİN LİSTESİ;
Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gluten içeren tahıl grubu besinler arasındadır. Glutensiz beslenme programında bu besinlerden uzak durulması gerekir. Ancak bazı durumlarda ve bireylerde vücutta tolere edilebilme durumuna göre yulaf tüketimi tercih edilebilir. Buğday unları farklı besinlerin içeriğinde bulunabilir ve unun işleniş şekline göre farklılık gösterebilir.
Vitamin ve mineraller ile zenginleştirilmiş unlar
Pastanelerde satılan kek, poğaça, börek gibi hamur işleri
Tam buğday unu, graham unları, kepekli uni galeta unu
Hazır çorbalar, hazır bulyonlar
Müsli, kahvaltılık gevrekler, baharatlı pirinç karışımları ve krakerler
Malt, malt aroması içeren bira, votka gibi içecekler
İrmik, makarna, noodle bulgur, şehriye ve kuskusta da öğütülmüş buğday parçaları bulunmaktadır.
GLUTENSİZ GIDALAR;
Glutensiz beslenme ve gluten diyeti programında aşağıdaki besinleri veya gıdaları rahatlıkla tercih edebilirsiniz.
Taze meyve ve sebzeler
-Kuru fasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, barbunya gibi bakliyat çeşitleri
-Fındık, ceviz, badem gibi işlenmemiş kabuklu kuruyemişler
-Süt, peynir, yoğurt, kefir, ayran gibi az yağlı süt ve süt ürünleri
-Yumurta, tavuk, kırmızı et, hindi eti, balık ve diğer deniz ürünleri gibi protein kaynakları
-Patates, mısır, pirinç, karabuğday, kinoa, teff, keten ve chia tohumu gibi tahıl grubunda yer alan besinler
-Mısır, soya, pirinç, patates ve fasulyeden yapılmış glutensiz unlar
-Mısır nişastası ve patates nişastası
-Tüm katı ve sıvı yağlar
-Toz şeker, beyaz şeker ve esmer şeker
Glutensiz Beslenme Programında Dikkat Edilmesi Gerekenler !
Glutensiz beslenmede kontaminasyon sık yaşanabilir ve bu durum sağlık sorunlarını beraberinde getirir. Bu yüzden kullanılan malzemelere ve araç-gereçlere daha fazla özen gösterilmelidir. Örneğin buğday unu ile hazırlanmış mutfak malzemeleri iyice temizlendikten sonra tekrar kullanılmalıdır.
Glutensiz ve gluten içeren besinler farklı yerler bulunmalıdır ve yan yana saklanmamalıdır. Yemek pişirme ve depolama alanları iyi temizlenmeli ve besinlerin birbiri ile karışması önlenmelidir. Dışarıda yemek yenilecek ise menüler özenle incelenmeli ve yemeğin içeriğine dikkat edilmelidir. Gluten intoleransı bulunan bireylerin özellikle dışarıda yemek yemeleri zor olabilir. Bu yüzden daha çok ızgara et, tavuk, balık gibi ana yemeklerin yanında buğulama sebze, yoğurt ve salata çeşitleri tercih edilebilir.
Comments